Bài này thầy Huy môn tiến hóa gửi để mọi người mở rộng kiến thức nè.
Hiện tượng đột biến trong một gene giúp con người phát triển tiếng nói và ngôn ngữ.
Giới khoa học chưa tìm ra bất kỳ lời giải thích nào
về khả năng phát triển ngôn ngữ của loài người trên phương diện di
truyền. Nhưng
BBC cho biết, vào năm 1990, các chuyên gia tại
Mỹ nghiên cứu một gia đình mắc bệnh rối loạn ngôn ngữ và phát hiện ra
rằng gene FOXP2 của họ bị đột biến. Từ đó tới nay người ta tiếp tục tìm
thấy phiên bản đột biến của FOXP2 trong nhiều loài động vật có xương
sống.
Một nghiên cứu đối với ADN của người Neanderthal (một
chi người đứng thẳng đã tuyệt chủng) cho thấy họ cũng mang phiên bản
đột biến của FOXP2.
Tinh tinh (vượn) có gene FOXP2, song chúng lại không
có ngôn ngữ. Vì thế các chuyên gia về di truyền của Đại học California
(Mỹ) quyết định tìm hiểu hai phiên bản gene FOXP2 ở người và tinh tinh
để tìm hiểu sự khác biệt.
Họ nhận thấy cấu trúc của FOXP2 ở tinh tinh và người
có sự khác biệt nhỏ ở hai amino axit – đơn vị cấu trúc cơ bản của
protein và gene.
Các phân tích sau đó chỉ ra rằng gene FOXP2 của người
bắt đầu thay đổi trong giai đoạn chúng ta phát triển tiếng nói. Daniel
Geschwind - giáo sư thần kinh, tâm thần và di truyền người của Đại học
California - cho rằng tinh tinh, loài động vật gần gũi nhất với con
người, không thể phát triển tiếng nói do gene FOXP2 của chúng không
thay đổi.
FOXP2 tạo ra một loại protein cùng tên. Protein này có nhiệm vụ bật, tắt hoặc điều khiển hoạt động của hàng trăm gene khác.
Nhóm nghiên cứu đưa phiên bản FOXP2 của tinh tinh và
người vào các tế bào thần kinh. Sau đó họ theo dõi tất cả những gene
được bật lên bởi protein FOXP2. Kết quả cho thấy phiên bản gene FOXP2 ở
người gây nên những tác động đối với 116 gene. Song những tác động ấy
lại không xảy ra ở gene của tinh tinh.
|
Người và tinh tinh cùng có gene FOXP2, nhưng gene của người bắt đầu biến đổi khi tiếng nói của chúng ta phát triển. Ảnh: Livescience. |
Nhiều nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng FOXP2 tham gia
vào quá trình phát triển của tiếng nói, nhưng giới khoa học chưa biết
liệu nó có tác động tới những bộ phận liên quan tới ngôn ngữ trong não
hay không. Nhưng trong số 116 gene chịu tác động của FOXP2 có ít nhất
một gene điều khiển sự phát triển của những vùng não xử lý khả năng
nhận thức. Nói cách khác, FOXP2 không chỉ là một “gene ngôn ngữ”. Nó
còn có thể tham gia vào nhiều dạng tư duy cao cấp chỉ có ở người.
“FOXP2 thực sự có vai trò quan trọng đối với những
khác biệt giữa người và tinh tinh. Nếu gene này thay đổi, tiếng nói và
ngôn ngữ của chúng ta sẽ trở nên hỗn loạn”, tiến sĩ Geschwind giải
thích.
Tuy nhiên, một số chuyên gia khác lại tỏ ra thận
trọng khi đề cập tới vai trò của gene FOXP2. Marc Hauser, giáo sư sinh
học tiến hóa người của Đại học Harvard (Mỹ), cho rằng còn quá sớm để
kết luận đột biến ở gene FOXP2 gây nên những cản trở về ngôn ngữ và
tiếng nói.
Derek Bickerton, giáo sư ngôn ngữ của Đại học Hawaii
(Mỹ), cho rằng câu hỏi quan trọng nhất không phải: “Con người có tiếng
nói bằng cách nào ?” mà là: “Tại sao chúng ta có tiếng nói ?”.
Bickerton cho rằng khả năng nói không hề đến với con người một cách tự nhiên.
“Mọi loài động vật đều tồn tại và tiến hóa tốt dù
không có ngôn ngữ. Như vậy chứng tỏ tiếng nói của loài người xuất hiện
vì một nhu cầu nào đó mà những loài khác không có”, ông kết luận.
Theo Vnexpress